Op vakantie in het buitenland kom je vast ook weleens Nederlanders tegen. (Sommigen herkennen ze meteen vanwege kleding, houding, etc.) Maar als je hen hoort spreken, weet je meteen: die ruikt naar ’thuis’. (En dat is wat veel mensen afstoot als ze juist op vakantie even afstand willen nemen van ’thuis’!)
Maar welke woorden zijn typisch Nederlands? Met welke woorden krijg je verbinding met een Nederlander in het buitenland? Welke term snapt alleen iemand die
- Nederlands heel goed spreekt (en waarschijnlijk als moedertaal heeft)
- en de lading achter de gesproken tekst begrijp.
DOE DE TEST
ANWB-stel
Hottentottentententententoonstelling
Polderen
Patatje kapsalon (niet te nassen lijkt me!)
Zijn hier ook stoute kindertjes?
Zeven vinkjes
Waarom ik daar over na moest denken? Omdat ik kortgeleden het boek ‘De zeven vinkjes’ van Joris Luyendijk las. Hij beschrijft dat een kleine groep in Nederland zich nooit hoeft aan te passen, maar iedereen zich aanpast aan die kleine groep: die met de zeven vinkjes.
Dat zijn 1) mannen, 2) blank, 3) hetero, 4) uit een goed nest, 5) vwo-diploma, 6) universitaire opleiding en 7) minstens één in Nederland geboren ouder
Luyendijk beschrijft daarin ook zijn tijd als werknemer voor The Guardian in Londen. Waar hij in Nederland als witte heteroman behoort tot de groep van ondiscrimineerbare en sociaal onkwetsbare personen, blijkt dat in Londen anders te zijn. Hoewel hij de taal prima beheerst, zijn er veel ongeschreven regels die bij niet begrijpt. Hij is nu de man die zich aan moet passen en zich de ‘taal’ eigen moet maken.
Taal = woordbetekenis + gevoel
Voor mij was het een eye opener: niet alleen het fenomeen dat mensen niet alle finesses van een taal kennen, maar dat dat ook mensen zijn van wie je dat niet verwacht. Mensen die al heel goed Nederlands spreken, maar door hun sociale achtergrond en opvoeding altijd het gevoel hebben dat ze zich aan moeten passen. Aan de 7-vinkjes-mannen. Of 6-vinkjes-vrouwen.
En dan heb ik het nog niet eens over mensen die het Nederlands niet als moedertaal hebben. Snappen die woorden als ANWB-stel? Of polderen? Is het hen duidelijk hoe je bij een online vergadering gekleed moet zijn? En hoever je kunt gaan als je over je baas praat? Misschien is hen de term ‘goed nest’ niet eens bekend.
Ook jouw klant kan een taalachterstand hebben
We stoppen voor het gemak iedereen graag in hokjes. Mensen die de taal niet helemaal perfect spreken “moeten nog veel leren”. Of mensen die taalfouten maken: die zijn in het gunstigste geval “niet zorgvuldig’ en in het ergste geval “dom”. Maar ook mensen die ogenschijnlijk prima Nederlands spreken, snappen niet alle waardes die achter de betekenis liggen. En die zijn er ook in jouw en mijn omgeving. Confronterend, toch?
Lees eens het boekje Ik baal van taal! van Astrid Honcoop over taalproblemen op de werkvloer. En dat gaat echt niet over niet-Nederlanders!
Schrijven voor je doelgroep
Iedereen is anders. Er zijn verschillende niveaus van denken, leren en begrip. Bij keuze van je communicatiemiddel is het handig om daar rekening mee te houden. Kies je voor tekst? Gebruik dan duidelijke taal en maak de zinnen niet te lang. Lange zinnen, dure woorden en vaktaal zouden zorgen voor een deskundige uitstraling. Nou, lees eens mee:
- Dit energieplafond houdt in dat de energiekosten voor alle huishoudens worden gereduceerd naar een lager tarief middels het gemiddelde gebruik van huishoudens. (bron: Airco Outletshop)
- Het Energieplafond is ingesteld om uw energiekosten betaalbaar te houden. U betaalt een lager tarief voor gas en elektriciteit tot een bepaald hoeveelheid (het plafond). Dat maximum is het gemiddelde van wat alle huishoudens gebruiken aan gas en elektriciteit.
(Zó! Daar heb ik best lang over gedaan om deze zin zo te ‘vertalen’ dat-ie leesbaar is én dezelfde informatie geeft!)
Teksten door Taalinnovatie
Ik ga het niet hebben over jouw vinkjes als ik teksten voor je schrijf. Ik ga het hebben over je doelgroep: welke ‘taal’ spreken zij? In elk geval niet de vaktaal die jij spreekt op de werkvloer. En dat is precies de reden waarom veel websites niet aanspreken bij jouw wensklant.
(SEO-)teksten van Taalinnovatie zijn duidelijk (maar niet kinderlijk!). Geen wollig taalgebruik, maar een aantrekkelijke, effectieve tekst die zorgt voor meer klanten. En dus voor meer zichtbaarheid. Daar zit geen woord Spaans bij, lijk me.
Lees meer over duidelijke taal in mijn blog Duidelijke taal zet klant centraal
