Een heldere kijk op duidelijke communicatie
Wie kent ze niet, de korte verhaaltjes over de kleuters Jip en Janneke? Ze beleven alledaagse avonturen. Dat én de eenvoudige taal van de verhaaltjes maken Jip en Janneke tot op de dag van vandaag enorm populair. Zo populair dat we ze nog steeds tegenkomen in het begrip jip-en-janneketaal (met kleine letters!).
Maar wat is jip-en-janneketaal precies en wat zijn de voor- en nadelen van schrijven in jip-en-janneketaal?
Wat is jip-en-janneketaal
In de Nederlandse taal staat “Jip en Janneke” synoniem voor eenvoudige, heldere taal. Taal die gemakkelijk te begrijpen is voor iedereen, jong en oud. In de jaren negentig werd jip-en-janneketaal in het Nederlands een algemene aanduiding voor heldere en makkelijke taal bij de overheid en het bedrijfsleven. Het is daarmee een begrip geworden, want jip-en-janneketaal verwijst naar goed leesbare taal, zonder vaktaal, ingewikkelde zinsconstructies en overbodig vakjargon (en dus niet direct naar Jip en Janneke zelf). Daarom wordt jip-en janneketaal met kleine letters geschreven.
Weetje
De geestelijk vader van de term jip-en janneketaal was een voorlichter van de gemeente Voorburg. Lees hier hoe dat ging.
Wie zijn Jip en Janneke
Jip en Janneke zijn twee iconische personages uit de Nederlandse literatuur. De verhaaltjes over deze twee buurkinderen zijn geschreven tussen 1952 en 1957 door de Nederlandse schrijfster Annie M.G. Schmidt. Ze werden oorspronkelijk gepubliceerd in het dagblad Het Parool en later gebundeld tot verschillende boeken.
jip-en-janneketaal in het Nederlands in de jaren negentig een algemene aanduiding voor heldere en makkelijke taal bij de overheid en het bedrijfsleven.
Toegankelijk
Dat de verhaaltjes van Jip en Janneke zo populair werden had te maken met de toegankelijkheid. Het eenvoudige en directe taalgebruik maakten de verhaaltjes geschikt voor een breed publiek, inclusief jonge kinderen die net begonnen waren met lezen. Dit was anders dan sommige andere kinderboeken uit die tijd die veel complexere taal bevatte.
Herkenbaar De avonturen van Jip en Janneke waren bovendien herkenbaar. Alledaagse situaties worden in alledaagse taal beschreven. Zoals Jip die naar de kapper gaat of samen poppetjes kleien, terwijl het buiten giet van de regen. Het simpele taalgebruik hielp bij het versterken van deze herkenning, waardoor de verhalen voor veel lezers levendiger werden.
Humor Naast het gebruik van eenvoudige taal verwerkte Annie M.G. Schmidt ook humor in haar verhalen. Jip gaat naar de kapper, maar is zo bang dat hij halverwege de knipbeurt van zijn stoel stapt en hard naar huis rent. Met een ‘staartje’. Of de kraaltjes die Janneke meebrengt naar Jip, maar hij uit verveling (kraaltjes rijgen vindt hij stom) in de jam stopt. Als vader tussen de middag thuis komt voor de lunch (!) eet vader natuurlijk een boterham met jam. Dat soort grappige situaties en gevatte dialogen spraken zowel kinderen als volwassenen aan.
Voordelen van jip-en-janneketaal voor marketingteksten
Voor marketeers biedt het gebruik van jip-en-janneketaal verschillende voordelen.
- Ten eerste maakt het een boodschap toegankelijk voor een breder publiek, inclusief mensen met verschillende achtergronden en taalvaardigheden. Je kunt de boodschap maar op één manier opvatten.
- Het vergroot ook de kans dat de boodschap blijft hangen, omdat complexe zinsstructuren en moeilijke woorden niet afleiden van wat je wil zeggen.
- Bovendien kan het gebruik van eenvoudige taal het vertrouwen en de geloofwaardigheid van een merk vergroten. Omdat het laat zien dat het merk transparant is en zich richt op het begrijpen van de behoeften van de klant. Daar haken veel klanten op aan!
Een voorbeeld van een onduidelijke boodschap
Stel je voor dat een bedrijf een advertentie heeft met de zin: “Onze shampoo maakt je haar 100% schoner.” Het lijkt alsof je haar helemaal schoon wordt, maar dat is niet mogelijk. Of mensen denken dat ze hun haar maar één keer hoeven te wassen, terwijl dat niet zo is. Dat is een voorbeeld van een verwarrend boodschap omdat je die verschillend op kan vatten.
Nadelen van jip-en-janneketaal
Hoewel jip-en-janneketaal gebruiken veel voordelen heeft, zijn er ook een paar nadelen om rekening mee te houden. In sommige gevallen kan de boodschap te simpel overkomen, waardoor je boodschap afzwakt. Bovendien kan heel simpel taalgebruik de lezer ook het gevoel geven dat hij niet serieus genomen wordt.
Dat los je op door de afwisseling van korte en lange zinnen, want langere zinnen zijn iets moeilijker (complexer) om te lezen.
Soms kún je gewoon die technische term of dat stukje vaktaal niet vermijden. Gebruik die woorden dan ook gewoon (en leg ze de eerste keer tussen haakjes uit).
Toegankelijke teksten voor jouw klanten
Als tekstschrijver schrijf ik geen jip-en-janneketaal, maar gewone spreektaal. Geen kleutertaal, maar begrijpelijke taal op het niveau van je klanten en potentiële klanten. Mijn websiteteksten en andere teksten die klanten aan moeten trekken schrijf ik dus ‘goed leesbaar’. Ik houd ervan om moeilijke onderwerpen begrijpelijk te maken. Een tekst met een beetje diepgang, zodat de lezer goed snapt wat het product voor hem doet, wat hij eraan heeft, hoe iets werkt, etc. Klantentaal dus.
Hoe?
Dat doe ik in ‘gewone’ taal (B1-taal), zodat een breed publiek de teksten begrijpt en ze tegelijk ‘lekker’ wegelezen. Bijvoorbeeld door tussenkopjes, titels, niet te veel tekst achter elkaar en een afwisseling van eenvoudige zinnen en wat complexere (lange) zinnen. Aansluiten bij de doelgroep betekent voor mij dat ik hen én hun ‘probleem’ serieus neem.
Vaktaal laat ik zoveel mogelijk weg. En als dat niet kan, leg ik de term uit. Zo sla ik met taal graag een stevige brug tussen bedrijf en (potentiële) klant.
